» direct naar zoek en menu

Tijdschrift voor webwerkers » Artikel #84

Twee jaar NAAR VOREN - Dat zijn veertien hondenjaren!

Alweer twee jaar, hoera! Dat betekent dat we “the terrible two’s” bereikt hebben. En op internet wordt een jaar graag vergeleken met hondenjaren, dus zouden we zelfs al 14 jaar oud zijn. Ook een puberteit waardig.

Nu heb je lastige pubers en leuke pubers, maar daar wil ik het niet over hebben. Wat maakt een puber tot een puber? Je mag hopen dat je rond de puberteit gaat leren om (redelijk) zelfstandig te denken. De eerste keer dat dit gebeurt is rond je tweede, en daarna doe je het rond je veertiende nog eens dunnetjes over. Het meest voorkomende woord uit de mond van een twee- of veertienjarige is NEE (behalve op de momenten dat je dat als ouder het liefst zou horen). En over nee-zeggen gaat dit artikel dan ook.

Goeroes

Internet zit vol met – zelfbenoemde – goeroes die je precies vertellen hoe het allemaal moet (het lijken je ouders wel). Zo heb je goeroes voor technische ontwikkelingen, goeroes voor de marketing, goeroes voor usability, goeroes voor accessibility, goeroes voor...

De goeroes hebben vaak één ding met elkaar gemeen: ze combineren een grote mond met een hoge mate van betweterigheid, maar zonder dat ze al te veel praktische kennis hoeven te hebben. Thuis noemen wij dat bluffen, maar daar is de goeroe het natuurlijk niet mee eens (waar wel mee?). Het vervelende van goeroes is dat ze te pas en te onpas nagepraat worden. De goeroe zegt iets en het wordt al snel verheven tot de waarheid.

Praatjes

Waar het klakkeloos volgen van de goeroe toe kan leiden weten we allemaal nu wel zo’n beetje. Dacht ik. Nog steeds zie ik namelijk halve waarheden onnadenkend nagevolgd worden.

Goeroe-praat 1: Non-Standard Link Colors

“Links to pages that have not been seen by the user are blue; links to previously seen pages are purple or red. Don’t mess with these colors since the ability to understand what links have been followed is one of the few navigational aides that is standard in most web browsers.”
Bron: Top Ten Mistakes in Web Design

Alsjeblieft zeg. We zijn nu acht jaar verder en nog steeds zie ik dit advies zonder nadenken uitgevoerd worden (zie onderstaand voorbeeld). Acht jaar, dat zouden zesenvijftig internetjaren zijn... Hoogste tijd om zelf na te gaan denken! Een nog niet bezochte link kan het beste iets beter opvallen dan een bezochte link, en het is handig als ze beiden duidelijk te onderscheiden zijn van de rest van de tekst. Dat is het belangrijkste. Voor de rest kijk je vooral goed wat er bij het ontwerp van de site past.

Hieronder zie je eerst een screenshot van een grote Nederlandse winkelketen. Daaronder zie je een aangepaste versie. In welke versie zou de bezoeker makkelijker de rubriek van haar keuze vinden denk je?

rubrieksopsomming, alles blauw onderlijnd
rubrieksopsomming, geen onderlijning

Het is dus de hoogste tijd om zowel internet als de bezoeker serieus te nemen. Natuurlijk vraagt een goed backend een behoorlijke investering, maar om de investering optimaal te benutten heb je een gedegen front-end nodig. Dan maar wat minder technische snufjes aan de site. Juist het gedeelte waar de bezoeker direct mee te maken heeft is de eerste lijn van de communicatie. Als je het daar laat liggen komt het niet snel meer goed.

Wellicht komt het volgende als een kleine verrassing (of een grote schok)... De bezoeker van een site is niet of nauwelijks geïnteresseerd welke prachtige techniek er gebruikt is om een net zo geweldig opgezette database te ontsluiten (daarover kun je opscheppen in het café). Wat telt is het resultaat: of de bezoeker kan doen wat hij wil doen op de site.

Onze opdrachtgevers geven geld uit om een zo goed mogelijk beeld van zichzelf via internet te presenteren. Daar hoort een goed ontwerp bij en dat is iets anders dan het zomaar navolgen van wat een goeroe je voorschrijft.

Goeroe-praat 2:

“Respect the user’s preferences and let them resize text as needed. Also, specify font sizes in relative terms — not as an absolute number of pixels.”
Bron: Top Ten Web-Design Mistakes of 2002

“Het is verstandig om relatieve eenheden te gebruiken in plaats van absolute. Gebruik bijvoorbeeld ‘em’ of percentages voor fontgrootte in plaats van pixels of points.”
Bron: Op weg naar een toegankelijk internet

Oh nee, niet weer... Weer zijn het de pixels die het gedaan hebben. Dat is nu al jaren zo. Ik ben helemaal niet voor (of tegen) het gebruik van pixels als eenheid voor de lettergrootte. Ik weet dat Internet Explorer, net als Windows, een bijzonder groot marktaandeel heeft. Het zal echter nog jaren duren voordat je tien willekeurige mensen van de straat kunt plukken waarvan er negen vlekkeloos de functie “Pas lettergrootte aan” in de browser kunnen vinden. Tot die tijd lijkt het mij beter om per site te beoordelen wat je doet met de lettergrootte. Dit doe je aan de hand van de doelgroep, en niet aan de hand van een dogma. Komen er voornamelijk webbouwers op je site, dan zou je met gemak de eenheid pixel voor de lettergrootte los kunnen laten. Van webbouwers mag je verwachten dat ze weten hoe een browser werkt. Goed ontwerp, in het belang van de bezoeker, daar draait het om.

Geheel terzijde: de eenheid pixel is een relatieve eenheid (en niet zoals vaak vermeld wordt een absolute eenheid), deze past zich namelijk de beeldschermresolutie aan.
Bron: CSS2 syntax and basic data types

Goeroe-praat 3:

“Regels voor het schrijven van internetteksten zijn onder andere:

[...]

  • Ongeveer de helft van het aantal woorden dat voor een gedrukt artikel gebruikt zou worden, kan gebruikt worden op internet;
  • Webpagina’s worden niet zozeer gelezen maar gescand. Dit scannen houdt in dat hier en daar wat woorden en zinnen worden opgepikt die van belang zijn. De hier genoemde punten bevorderen de mogelijkheden voor het scannen.”

Bron: Op weg naar een toegankelijk internet

Natuurlijk... Dan heb ik nóg wel een fijne eye-opener. Iedere tekst, of die nu gedrukt staat of op het beeld verschijnt, wordt door de ontvanger eerst gescand. Of begin jij iedere ochtend keurig aan de krant bij het eerste artikel, lees je dit aandachtig helemaal door, om vervolgens te beslissen of het waard was om het te lezen? En verder kan vrijwel iedere tekst met 50% ingekort worden. Maar leest dat nog prettig?

Een tekst is meer dan een paar letters achter elkaar. Ook de tekst draagt bij aan de ervaring van de bezoeker: een informatieve, behulpzame tekst levert in veel gevallen bijvoorbeeld meer op dan een korte, kille foutmelding. Een goede site wordt gemaakt door mensen die eerst nadenken, dan een keuze maken en de gemaakte keuzes daarna kunnen verklaren en verdedigen.

Voorkom verwarring

Goed site-ontwerp onderscheidt zich door het gemak waarmee de bezoeker haar doel kan bereiken. Of binnen de site de links pimpelpaars met rode stippen staan weergegeven is daarbij volstrekt irrelevant. Ook de lengte van de de teksten doet er zo veel toe (ik had natuurlijk veel meer en heel andere voorbeelden kunnen kiezen bij dit artikel, maar iedereen heeft zo zijn eigen stokpaardjes). Wat doet er dan wel toe? Oooh, goeroe vertel het ons... Eenvoud!

Niemand wil fouten maken, dus is het jouw taak als webbouwer om je bezoekers geen fout te laten maken. Hier twee voorbeelden van sites die wél voor verwarring zorgen — waarbij ik geprobeerd heb om ze "merkloos" te maken. Ik probeer namelijk niemand aan de schandpaal te nagelen.

Voorbeeld 1
keuzemogelijkheden bij telefoon apparatuur en accessoires

‘Draadloze telefoons’ is hier maar voor één uitleg vatbaar, dus is het een uitstekend label in deze context. Het label ‘Telefoons’ is echter niet duidelijk. De bezoeker (klant) wil misschien een draadloos toestel en vindt dat zelf een normale telefoon. Dus een klik op ‘Telefoons’ zal het resultaat zijn. Vervolgens ziet zij dat er alleen maar toestellen te koop zijn aan een draadje. Klant verlaat teleurgesteld het pand....

Voorbeeld 2
menu keuze 'Contact' bestaat uit vier onderdelen

Corporate, Consument, Klein zakelijk, Zakelijk... Maar wie ben ik dan als zakelijke klant van bedrijf X? Wat is voor bedrijf X precies ‘klein zakelijk’? Tien werknemers? Honderd werknemers? Misschien wel vijfhonderd... Of misschien moet ik toch bij corporate zoeken. En ik kan die knoppen echt niet alle drie tegelijk indrukken. Een simpele uitsplitsing tussen particulier en zakelijk had hier alles opgelost. Probeer te denken als je bezoeker. Je zult zien dat hiermee een hoop verwarring kan worden voorkomen.

Zelf doen

Na twee jaar start dus de eerste puberteit. Die puberteit is aangebroken voor iedere Naar Voren lezer, of je nu pas sinds kort of al vanaf de start de artikelen leest. We gaan nu zelf nadenken! We gaan “Nee” zeggen. We gaan nadenken over onze beslissingen — we weten namelijk al lang waarover we het hebben. Geen gebakken lucht, maar praktijkkennis. Voor de duidelijkheid: webbouwen is inmiddels een heus vak geworden waar veel vakmensen bij betrokken zijn. Ik zie veel mensen om mij heen die keihard werken en met een grote hoeveelheid vakkennis de mooiste dingen maken.

Ben jij ook iemand die zelf kan nadenken en die zijn/haar kennis niet voor zichzelf wil houden? Dan ga je natuurlijk een artikel schrijven voor Naar Voren. Blijf niet langer stil, maar meld je aan door een mailtje te sturen naar redactie@naarvoren.nl. Beschrijf kort je onderwerpskeuze en leg uit wat de webbouwers van de lage landen aan jouw artikel zullen hebben. Dit is je kans om op te klimmen tot de goeroe-status!

Auteur

Robert Jan Verkade

startte NAAR VOREN, is één van de oprichters van struikelblok en verdient zijn brood met eend.

Hij maakt zich het liefst druk over alles wat de website-bezoeker ten goede komt. Wat goed is voor de bezoeker, is goed voor de opdrachtgever.

Publicatiedatum: 12 mei 2004

Let op

Naar Voren is op 18 juli 2010 gestopt met publiceren. De artikelen staan als een soort archief online. Het kan dus zijn dat de informatie verouderd is en dat er inmiddels veel betere of makkelijkere manieren zijn om je doel te bereiken.

Copyright © 2002-heden » NAAR VOREN en de auteurs